Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) tarafından 10-12 Mayıs 2013 tarihlerinde düzenlenen 2. Uluslararası Türkçe Konuşan Öğrenciler Kongresine Afganistan’dan katılan Firuz Fevzi, KMÜ Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Birimine röportaj verdi.
Kabil Devlet Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin kurucularından olan Firuz Fevzi yüksek lisansını Atatürk Üniversitesinde yaptıktan sonra Afganistan’a dönerek akademik çalışmalarda bulunduğunu ancak Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi tarafından düzenlenen kongrenin Türkiye’yi görmesi için fırsat yaratması üzerine çok özlediği Türkiye’ye tekrar geldiğini ifade etti.
Kabil Devlet Üniversitesinin 1924-1925 yıllarında Mustafa Kemal Atatürk tarafından gönderilen gönüllü subaylar tarafından kurulduğunu belirten Firuz Fevzi, aynı üniversitede 2002-2003 döneminde kurulan Türkoloji bölümünde öğretim görevlisi olarak çalıştığını dile getirdi.
“Afganistan’ın Dönüşümünde Türkiye’nin Katkısı Büyük”
Afganistan’ın 2001’e kadar sürekli savaş halinde olduğu için ülkesinde doğru dürüst eğitim yapılamadığını söyleyen Fevzi, “Biz eğitime susamış bir toplumuz. Ülkemin dönüşümünde Türkiye’nin katkısı büyük olmuştur.” dedi. Firuz Fevzi, Türkiye’de kaliteli bir eğitim sistemi olduğunu ve Afgan üst düzey yöneticilerinin Türkiye’de öğrenim görmeye çalıştıklarını dile getirerek “Bakanlarımızın çoğu Türkiye’de eğitim almıştır.” şeklinde konuştu.
Afganistan’da ağalık sisteminin ve ülkenin politik durumunun eğitimin önünde büyük engel oluşturduğunu söyleyen Firuz Fevzi, yeni yeni toplumun tüm kesiminde okuma kurslarının açıldığını kaydetti. Firuz Fevzi “Okumuş bir kesim olmadığı için 9’uncu sınıfı bitiren öğretmen oluyor.” diye konuştu.
Firuz Fevzi, 32 milyon nüfuslu Afganistan’ın 10 milyonunu Türk soylu halkların oluşturduğunu belirtti, ancak ülkede Peştunca ve Dericenin (Farsça) resmi dil olarak kabul görmesine rağmen Türkçenin resmi dil kabul edilmediğini bildirdi.
Türk firmalarının Afganistan’da başta inşaat olmak üzere hemen her alanda hizmet verdiğini belirten Fevzi, “Türk firmaları Afganistan’ı yeniden imar ediyorlar.” dedi. Fevzi, Türk mallarının kaliteli olduğu için Afganistan’da üst kesimin Türk malı kullandığını, daha dar gelirlilerin ise Hint mallarına yöneldiğini sözlerine ekledi.
“Afganistan’da Türk Dizileri Revaçta”
Afganistan’da sabah programları yaptığını dile getiren Firuz Fevzi “Halkta hala korku hakim olduğu için insanlar sokağa fazla çıkamıyor. Sportif ve kültürel faaliyetler yok denecek kadar az. Onun için Afganistan’da yaşayan insanların hayatında televizyon programlarının etkisi büyük.” dedi.
Afgan televizyonlarında eskiden Hint dizilerinin çok izlendiğini, şu an ise Türk dizilerinin revaçta olduğunu kaydeden Firuz Fevzi, Afgan televizyonlarında yayınlanan 25 Türk dizisinin halkın hemen her kesimi tarafından izlendiğini söyledi. Fevzi, Hürrem Sultan adıyla yayınlanan Muhteşem Yüzyıl dizisinin ülkede izlenme rekoru kırdığını sözlerine ekledi.
Ülkesinde Türkiye’ye karşı derin bir saygı duyulduğunu belirten Fevzi, “Ben de televizyon yayınlarımda Türk edebiyatına oldukça yer vermeye çalışıyorum. İzleyicilere Afgan yerel dillerine tercüme ettiğim kitaplar hakkında bilgi veriyorum. Türkiye bizim önümüzde çok güzel bir örnek. Türkiye’den getirttiğimiz gazete ve dergilerle gündemi takip etmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.
