Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesinde (KMÜ) “Konya ve Karaman İllerinde Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerin Hasta Güvenliğine İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi” konulu proje yapıldı.
KMÜ Sağlık Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ali Şahin yöneticiliğinde gerçekleştirilen projenin araştırmacılığını KMÜ Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğretim Görevlisi Fatma Ayhan Küçüksümbül ve Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şerife Kurşun yaptı. Çalışma KMÜ Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) kapsamında desteklendi.
Araştırmaya Konya ve Karaman’da Çalışan 123 Hemşire Katıldı
Araştırmaya Konya ve Karaman illerindeki hastanelerin ameliyathane biriminde en az bir yıldır çalışan 123 hemşire dâhil edildi. Araştırma, Karaman Devlet Hastanesi, Konya Devlet Hastanesi, Beyhekim Devlet Hastanesi, Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanelerinin ameliyathane birimlerinde 1 Ekim ile 30 Aralık 2013 tarihleri arasında geçekleştirildi.
Ameliyathane Kaynaklı Tıbbi Hatalar Araştırıldı
Proje ile ‘ameliyathane kaynaklı tıbbi hatalar’ olarak tanımlanan ve hasta güvenliğini tehdit eden yanlış organ, yanlış hasta, yanlış cerrahi girişim, yabancı cisim unutulması, ilaç uygulama hataları, enfeksiyona bağlı sağlık bakım riskleri, düşmeler, cerrahi prosedür ve ortama bağlı yanıklar, yüksek riskli hastaların belirlenmemesi ve bası yaraları gibi unsurların ameliyathane personeli ile ilişkisi araştırıldı.
“Çalışma Saati Fazla Olan Hastane Personeli Dikkat Eksikliği Yaşadığından Hata Yapma Oranı Artıyor”
Araştırmaya katılan 123 hemşirenin %51,2’sinin (63 kişi) haftalık 40 saatten fazla çalıştığı, %48,8’inin ise (60 kişi) haftada kırk saat çalıştığı belirlendi. Araştırmaya konu olan hemşirelerden %63,4’ü (78 kişi) dinlenemediklerini, %36,6’sı (45 kişi) ise dinlendiklerini ifade etti.
Hasta güvenliği eğitimi alma durumuna katılımcıların % 78,9’u (97 kişi) evet, %21,1’i (26 kişi) ise hayır yanıtını verdi.
Proje kapsamında yapılan incelemelerde ameliyathanelerdeki haftalık çalışma saatinin fazlalığı, çalışanların yeterli dinlenememesi, hizmet içi eğitim verilmemesi ve hasta güvenliği kültürünün oluşturulmaması gibi faktörlerin hasta ve çalışan güvenliğini olumsuz yönde etkilediği gözlemlendi. Nitelikli sağlık profesyoneli sayısının yetersiz olması, yorgunluk ve dikkat eksikliği, ameliyathanenin fiziki koşullarının yetersiz olması gibi faktörlerin de hata yapma oranını arttırdığı tespit edildi.
“Sağlık çalışanı ile ilgili yeni düzenlemeler yapmak hasta güvenliğini artırmada yararlı olabilir”
Araştırma sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Ali Şahin “Proje ile ameliyathane kaynaklı tıbbi hataların nedenleri tespit edilerek sağlık çalışanı ile bağlantıları araştırıldı. Çalışmada iletişim ve bilgi akışı yetersiz, iş yükü ise fazla olan ameliyathane ekibinin performansının düştüğünü ve bu durumun hasta güvenliğini negatif olarak etkilendiğini gözlemledik. Olumsuz etkileri en aza indirmek ve hasta güvenliğini artırmak için sağlık çalışanları arasında iletişimi ve ekip işbirliğini arttırmak, çalışma saatlerini düzenlemek, çalışan güvenliği ve hasta güvenliği kültürü oluşturmaya yönelik eğitim programları gerçekleştirmek gibi yeni düzenlemelerin yapılması yararlı olacaktır.” dedi.
