Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Ede­biyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim elemanları Yrd. Doç. Dr. Alaattin Uca ve Arş. Gör. Aytunç Ülker tarafından yürütülen bilimsel araştırmayla Karaman çarşı yangını ve göç olgusu tarihçi gözüyle incelendi.

KMÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü ve Hollanda Karamanlılar Federasyonu tarafından desteklenen Uca ve Ülker'in çalışması, aynı zamanda “Karaman Çarşı Yangını ve Avrupa’ya Göç” adıyla kitaplaştırıldı.

19 Eylül 1964 tarihinde Karaman çarşısında çıkan yangın ve ardından Karamanlıla­rın bir kısmının çalışmak için Avrupa’ya gitmelerini konu alan kitap, öncelikle Karaman çarşı yangının sebepleri ve oluş şeklini gerek o günkü gazetelerden gerekse yetkililerin beyanatlarından yola çıkarak anlatıyor.

Kitabın "Tanıkların Diliyle Karaman Yangını ve Göç" adını taşıyan bölümünde ise önce Karaman çarşı yangınına tanık olan 46 kişinin yangın ile ilgili anlatımlarına yer veriliyor. Ardından 53 farklı kişinin gözünden Avrupa'ya göç anlatılıyor. Kitapta hem yangın hem de göçe tanık olan 13 kişi de olayları kendi bakış açılarından okuyucuya naklediyor.

Kitabın yazarları Uca ve Ülker, Karaman çarşısında yaklaşık 200 dükkânın yanmasına sebep olan yangının 50'nci yıldönümü olması nedeniyle 2014 yılında bu bilimsel çalışmaya başladıklarını ve yaklaşık üç yıl süren araştırmalar ve röportajların sonrasında 432 sayfalık kitabın ortaya çıktığını belirtti.

"Yangın, Karaman şehir tarihi açısından oldukça önemli bir olay­dır. Çünkü Karamanlıların yurtdışına işçi olarak gitmesini tetikleyerek Karaman’ın ekonomik, ticari ve sosyal hayatını büyük ölçüde etkilemiştir." diyen Uca ve Ülker, sözlerine şöyle devam etti: "Karaman çarşı yangınından birkaç yıl önce 1961 yılında Almanya ve 1964 yılında Hollanda ile yapılan iş gücü anlaşmaları sonucunda Türkiye’den yurt­dışına işçi gönderme süreci başlamıştır. Tam bu süreçte Karaman yangınının çıkması ve yangında mağdur olanların dönemin hükümetinden yardım talebinde bulunması, hükümetin yardım yapmaktansa gitmek isteyenleri Avrupa’ya işçi olarak göndermek istemesi Karaman yangını ve Avrupa’ya göç konularının kesişme noktası olmuştur. Kara­man’dan Avrupa’ya daha önce başlayan göç, yangın sebebiyle hızlanarak artmış­tır. Gece geç saatlerde çıkan ve yüzlerce esnafın mağdur olmasına sebep olan yangın, yurtdışına gitmek isteyen Karaman­lılara öncelik tanınması nedeniyle Karaman halkı­nın büyük bir kısmının Avrupa’ya işçi olarak gitmesine, bu da yurtdışında işçi bulunduran Türkiye’nin diğer bütün yerleşim yerleri arasında Karaman’ın ilk sıralara yerleşmesine sebep olmuştur. Karaman yurtdışına işçi gönderme olayının nimetlerini ve külfetini Türkiye’nin diğer yörelerine göre bi­raz daha fazla yaşamak durumunda kalmıştır, çünkü Karaman’dan yurtdışına işçi olarak gidenlerin sayısı oldukça fazladır. Etkileri günümüzde de devam etmekte olan bu süreç, çalışmamızda sebepleri, gelişimi ve sonuçları ile birlikte ele alınmaktadır."

Sözlü tarih ve yakın tarih araştırmaları bakımından da ilgi çeken kitap, 2017 yılı ekim ayı içerisinde basılarak okurların beğenisine sunuldu.

Not: Kitabı ücretsiz edinmek isteyenler KMÜ Tarih Bölümünden yazarlarla irtibata geçebilir.