Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nejla Canbulat ile Öğr. Gör. Hacer Sönmezer tarafından yürütülen ve KMÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Komisyonunca desteklenen araştırmada çocukların kan alma sırasında yaşadıkları ağrıyı azaltmak amacıyla uygulanacak farklı metotlar araştırıldı.

Kaleydoskop ve Dikkati Başka Yöne Çekme Kartları

Karaman Doğumevi ve Çocuk Hastalıkları Hastanesinde 7-11 yaş grubu 188 çocuk üzerinde yapılan araştırmada çocuklar için oldukça acı verici ve korkutucu uygulamalardan biri olan kan alma sırasında ağrının ve anksiyetenin (kaygı, korku, gerilim ve sıkıntı) azaltılmasında kaleydoskop (çiçek dürbünü) ve dikkati başka yöne çekme kartlarının etkisi üzerine çalışmalar yapıldı.  Araştırmalar boyunca çocuklara kan alma işlemi esnasında çeşitli resim ve şekillerden oluşan dikkati başka yöne çekme kartları gösterilerek, bu kartlar hakkında bazı sorular yöneltildi. Diğer bir yöntem olan ve içine bakıldığında karşısındaki nesnelerden yansıyan ışığı kırarak renkli desenler görülmesini sağlayan kaleydoskop ile de çocukların dikkatini çekmek amaçlandı.

Çalışmalar sonucunda yapılan değerlendirmelerde hem çocukların kendi ifadeleri hem de ebeveyn ve gözlemci ifadeleri dikkate alındığında, çocuklarda kan alma sırasında oluşan ağrı ve anksiyete düzeyinin dikkati başka yöne çekme kartları ve kaleydeskop kullanılan gruplarda, bu yöntemlerin kullanılmadığı diğer gruba göre daha düşük olduğu belirlendi.

“Çocuklarda yaşanan ağrı korkusu yetişkinlik dönemine kadar devam eder”

Yrd. Doç. Dr. Nejla Canbulat ağrının çocuklar ve erişkinlerde oldukça sık görülen bir sorun olduğunu belirterek, “Damara iğne ile girilerek yapılan tıbbi girişimler, çocuklar için ağrının en sık görülen kaynaklarındandır. Çocukluk döneminde yaşanan ağrı korkusu genellikle yetişkinlik dönemine kadar devam eder. Bu durum genelde ilerleyen dönemler için stresin artmasına ve yaşam kalitesinin bozulmasına yol açar.“ şeklinde konuştu.  

Dikkati başka yöne çekme kartlarının çocuklarda ağrı ve anksiyete düzeyini kontrol etmekte en etkili yöntem olduğunu söyleyen Yrd. Doç. Dr. Canbulat, kaleydeskop ile dikkati başka yöne çekme tekniğinin de tıbbi girişimler sırasında çocuklar için ağrıyı azaltmada alternatif yöntem olarak kullanılabileceğini vurguladı.

Yrd. Doç. Dr. Canbulat, ağrılı tıbbi müdahalelerin gelecekte istenmeyen etkilerini önlemek için başarılı bir ağrı kontrolü hedeflenmesi gerektiğini belirterek, daha iyi ağrı kontrolü ile klinik uygulamalarda ağrılı tıbbi işlemlerin duygusal etkisinin azaltılabileceğini ifade etti.